1. Tầm quan trọng của kiểm soát nhiễm khuẩn
Nhiễm khuẩn bệnh viện là hậu quả không mong muốn trong thực hành khám bệnh, chữa bệnh và chăm sóc người bệnh. Nhiễm khuẩn bệnh viện làm tăng tỷ lệ mắc bệnh, tăng tỷ lệ tử vong, kéo dài thời gian điều trị và đặc biệt là làm tăng chi phí điều trị. Nhiễm khuẩn bệnh viện xuất hiện với mật độ cao tại những cơ sở khám chữa bệnh không tuân thủ nghiêm ngặt các quy trình thực hành vô khuẩn cơ bản trong chăm sóc, điều trị người bệnh và ở những nơi kiến thức, thái độ về kiểm soát nhiễm khuẩn của nhân viên y tế còn hạn chế.
Giáo dục nhân viên y tế về những nguyên tắc cơ bản của kiểm soát nhiễm khuẩn là một trong các yếu tố cấu thành của một chương trình kiểm soát nhiễm khuẩn hiệu quả. Vì vậy, năm 2003, Bộ Y tế đã ban hành chương trình đào tạo kiểm soát nhiễm khuẩn và hướng dẫn các bệnh viện sử dụng để đào tạo tại các bệnh viện. Tuy nhiên, nhiều cơ sở khám chữa bệnh chưa thực sự quan tâm đến công tác đào tạo, huấn luyện về phòng ngừa và kiểm soát nhiễm khuẩn. Mặt khác, các nội dung liên quan đến kiểm soát nhiễm khuẩn bệnh viện mới chỉ được đưa vào chương trình đào tạo chính khóa tại các trường đào tạo y, dược dưới dạng các chủ đề và nằm rải rác ở nhiều môn học.
Vì vậy, việc giáo dục, đào tạo, huấn luyện kiến thức cơ bản về kiểm soát nhiễm khuẩn cho nhân viên y tế tại các cơ sở khám chữa bệnh là cần thiết nhằm nâng cao kiến thức của nhân viên y tế, từ đó tuân thủ đúng các nội dung thực hành kiểm soát nhiễm khuẩn đã được bệnh viện quy định, góp phần làm giảm hậu quả không mong muốn trong khám chữa bệnh, giảm chi phí điều trị, nâng cao chất lượng khám, chăm sóc, điều trị người bệnh, cải thiện an toàn người bệnh và nhân viên y tế.
Nhằm bổ sung, cập nhật và phổ cập các kiến thức, kỹ năng và thái độ về kiểm soát nhiễm khuẩn cho cán bộ, viên chức y tế đang công tác tại các cơ sở khám chữa bệnh Bộ môn Điều dưỡng thuộc Khoa Khoa học sức khỏe, Trường Đại học Thăng Long xây dựng chương trình đào tạo liên tục về kiểm soát nhiễm khuẩn.
Cơ sở pháp lý
- Luật Khám chữa bệnh số 15/2023/QH15 ngày 09 tháng 01 năm 2023;
- Thông tư số 32/2023/TT-BYT ngày 31/12/2023 về việc Quy định chi tiết một số điều luật của Luật Khám bệnh, chữa bệnh hướng dẫn đào tạo liên tục trong lĩnh vực y tế (bao gồm quy định về cập nhật kiến thức y khoa liên tục trong khám bệnh, chữa bệnh)
- Thông tư số 22/2013/TT-BYT ngày 8/9/2013 về việc Hướng dẫn đào tạo liên tục trong lĩnh vực y tế.
- Thông tư số 26/2020/TT- BYT ngày 28/12/2020 về sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 22/2013/TT-BYT ngày 09 tháng 8 năm 2013 của Bộ trưởng Bộ Y tế hướng dẫn việc đào tạo liên tục cho cán bộ y tế.
2. Đối tượng dự lớp
Đối tượng của khóa học bao gồm:
- Nhân viên y tế tại các cơ sở y tế công lập và tư nhân.
- Người công tác trong ngành y khác có nhu cầu.
3. Thời lượng
Chương trình học có 19 bài, mỗi bài có 04 phần gồm: Mục tiêu học tập, Nội dung bài học, câu hỏi lượng giá và tài liệu tham khảo.
Thời gian đào tạo khoảng 12 buổi với 48 tiết học (4 tiết/1 buổi).
4. Mục tiêu khoá học
4.1. Mục tiêu chung
Bổ sung và cập nhật kiến thức, kỹ năng, thái độ cho cán bộ, viên chức y tế trong các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh về Phòng và Kiểm soát nhiễm khuẩn, góp phần đảm bảo an toàn cho người nhận dịch vụ y tế, nhân viên y tế và cộng đồng.
4.2. Mục tiêu cụ thể
Kiến thức:
1. Liệt kê đủ và đúng các nội dung cơ bản trong các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến KSNK.
2. Trình bày đúng khái niệm và nguy cơ nhiễm khuẩn mắc phải trong các cơ sở y tế đối với người bệnh và nhân viên y tế.
3. Kể được hiện trạng và những hành vi nguy cơ liên quan đến KSNK của nhân viên y tế trong các đơn vị khám, chữa bệnh và đề xuất được giải pháp thay đổi hành vi và thực hành chuyên môn.
4. Trình bày được khái niệm, mục đích, nguyên tắc và nội dung phòng ngừa chuẩn.
5. Kể được các nguyên tắc chính trong phân loại , thu gom và quản lý chất thải y tế nguy hại trong thực hành khám bệnh, chữa bệnh.
Kỹ năng: Thực hiện đúng quy trình kỹ thuật chuyên môn cơ bản trong phòng và kiểm soát nhiễm khuẩn, bao gồm:
1. Vệ sinh tay thường quy.
2. Sử dụng phương tiện phòng hộ cá nhân.
3. Sắp xếp người bệnh đảm bảo nguyên tắc phòng nhiễm khuẩn.
4. Vệ sinh môi trường, thu xếp buồng bệnh ngăn nắp giảm nguy cơ nhiễm khuẩn.
5. Kể được các nguyên tắc chính trong phân loại, thu gom và quản lý chất thải rắn y tế tại đơn vị.
6. Phân loại, làm sạch, khử nhiễm, khử khuẩn, tiệt khuẩn dụng cụ y tế sau sử dụng.
7. Thu gom, quản lý đỏ vải.
8. Thực hiện cách ly, phòng ngừa nhiễm khuẩn theo đường truyền.
9. Xử trí tai nạn rủi ro nghệ nghiệp phơi nhiễm với máu, địch tiết và vật sắc nhọn.
Thái độ:
1. Tự giác, nghiêm túc thực hiện đúng các nguyên tắc và các quy trình kỹ thuật trong phòng và kiểm soát nhiễm khuẩn.
2, Có ý thức thực hiện đúng các quy định hiện hành có liên quan đến kiểm soát nhiễm khuẩn.
3. Tôn trọng, hợp tác và chia sẻ với các cán bộ, nhân viên trong đơn vị để thực hiện tốt công tác phòng và kiểm soát nhiễm khuẩn, góp phần giảm nguy cơ nhiễm khuẩn bệnh viện.
5. Nội dung giảng dạy (tóm tắt)
Chương trình bao gồm 21 chủ đề chính, với tổng số 48 giờ học, trong đó có 28 giờ lý thuyết và 20 giờ thực hành.
Nội dung chính
- Đại Cương Về Kiểm Soát Nhiễm Khuẩn
- Định nghĩa, nguyên nhân, hậu quả, và phương thức lây truyền nhiễm khuẩn.
- Các loại nhiễm khuẩn và tác nhân gây bệnh thường gặp.
- Hệ Thống Tổ Chức và Điều Kiện Thực Hiện
- Sơ đồ tổ chức kiểm soát nhiễm khuẩn quốc gia.
- Cơ sở hạ tầng và phương tiện cần thiết.
- Giám Sát Nhiễm Khuẩn Bệnh Viện
- Khái niệm, mục đích, và phương pháp giám sát.
- Lập kế hoạch giám sát.
- Phòng Ngừa Chuẩn và Bổ Sung
- Nguyên tắc cách ly phòng ngừa.
- Phòng ngừa dựa trên đường lây truyền.
- Vệ Sinh Môi Trường Bề Mặt
- Vấn đề liên quan đến vệ sinh môi trường.
- Áp dụng quy định vệ sinh.
- Quản Lý Đồ Vải và Chất Thải Y Tế
- Qui trình thu gom, xử lý đồ vải và chất thải.
- Áp dụng quy định về phân loại và lưu giữ chất thải.
- Vệ Sinh Tay và Sử Dụng Phương Tiện Phòng Hộ
- Tầm quan trọng của vệ sinh tay.
- Lựa chọn và sử dụng phương tiện phòng hộ cá nhân đúng cách.
- Khử Khuẩn và Tiệt Khuẩn Dụng Cụ
- Nguyên tắc chung về khử khuẩn và tiệt khuẩn.
- Thực hành các phương pháp tiệt khuẩn.
- Phòng Lây Nhiễm Trong Tiêm và Xử Trí Phơi Nhiễm
- Nguyên tắc thực hành an toàn trong tiêm.
- Xử trí sau phơi nhiễm.
- Hướng Dẫn Phòng Chống SARS-CoV-2
- Nguyên tắc phòng ngừa và kiểm soát lây nhiễm.
- Thực hành vệ sinh tay và sử dụng bảo hộ cá nhân.
- Phòng Ngừa Nhiễm Khuẩn Tại Khoa Gây Mê Hồi Sức
- Mục đích và quy định kiểm soát nhiễm khuẩn.
- Phòng Ngừa Nhiễm Khuẩn Huyết Trên Người Bệnh Đặt Catheter
- Yếu tố nguy cơ và biện pháp phòng ngừa.
- Phòng Ngừa Viêm Phổi Bệnh Viện
- Yếu tố nguy cơ và biện pháp phòng ngừa.
- Xử Lý Dụng Cụ Phẫu Thuật Nội Soi
- Nguyên tắc xử lý và tiệt khuẩn dụng cụ.
- Kiểm Soát Nhiễm Khuẩn Tiết Niệu
- Tác nhân, đường lây truyền, và biện pháp phòng ngừa.
- Xử Lý Ống Nội Soi Mềm
- Nguyên tắc xử lý và tiệt khuẩn ống nội soi.
- Ôn Tập và Kiểm Tra Đánh Giá
- Tổng kết kiến thức và kỹ năng đã học.
Mục tiêu chương trình
- Cung cấp kiến thức toàn diện về kiểm soát nhiễm khuẩn.
- Phát triển kỹ năng thực hành trong phòng ngừa và kiểm soát nhiễm khuẩn.
- Tăng cường nhận thức về tầm quan trọng của vệ sinh môi trường và sử dụng phương tiện bảo hộ cá nhân.
Kết quả dự kiến
- Nhân viên y tế có thể trình bày và áp dụng các biện pháp kiểm soát nhiễm khuẩn hiệu quả.
- Giảm thiểu rủi ro lây nhiễm trong các cơ sở y tế.
- Cải thiện chất lượng chăm sóc sức khỏe cho bệnh nhân.
